Nguyễn Văn Tỉnh, Nguyễn Xuân Kết, Đặng Văn Đông và Hoàng Minh Tấn (2013), Kết quả nghiên cứu sản xuất củ hoa lily bằng phương pháp tách vảy củ tại miền Bắc Việt Nam.

Nguyễn Văn Tỉnh, Nguyễn Xuân Kết, Đặng Văn Đông và Hoàng Minh Tấn (2013), Kết quả nghiên cứu sản xuất củ hoa lily bằng phương pháp tách vảy củ tại miền Bắc Việt Nam. Tạp chí Khoa học và Phát triển tập 11, số 8, tr 1109 - 1117.

TÓM TẮT

Lily là loại cây có khả năng nhân giống bằng phương pháp nhân vô tính. Có nhiều phương pháp nhân giống tạo củ như hình thức củ mẹ đẻ củ con, củ con hình thành trên trục thân nằm dưới đất, củ con hình thành ở nách lá phần thân trên mặt đất hay phương pháp nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào, nhân giống bằng vẩy củ… Trong đó nhân giống bằng cách tách vảy củ là phương pháp được áp dụng chủ yếu ở các nước sản xuất củ giống lily. Ở Việt Nam, phương pháp nhân giống này hầu như chưa được áp dụng. Nghiên cứu này nhằm tìm ra các thông số kỹ thuật thích hợp cho quy trình sản xuất củ nhỏ hoa lily bằng phương pháp giâm vảy. Kết quả đã xác định được chu vi củ giống ban đầu dùng để lấy vảy giâm là 20/22 cm và giâm trên giá thể phối hợp theo lớp giữa đất và xơ dừa làm tăng năng suất và chất lượng củ nhỏ. Đồng thời nghiên cứu được cơ chế ngủ nghỉ và kỹ thuật xử lý củ nhỏ sau thu hoạch, theo đó, xử lý lạnh (50C) đã làm biến đổi nhanh chóng hàm lượng tinh bột và đường trong củ theo hướng giảm nhanh hàm lượng tinh bột và tăng hàm lượng đường hòa tan và sacharose đến ngày 40 sau xử lý, sau 40 ngày sự biến đổi đó chậm dần. Các kết quả này là cơ sở cho các nghiên cứu tiếp theo trong sản xuất củ giống hoa lily bằng phương pháp giâm vảy.

Từ khóa: lilium, ngủ nghỉ,  nhân giống vô tính, xử lý củ lily, vảy củ

RESEARCH ON PRODUCTION LILY BULBLETS BY SCALE IN THE NORTH OF VIETNAM

SUMMARY

Lily is the plant that can be propagated by vegetative reproduction. There are many breeding methods of creating bulbs such as mature bulb forms smaller bulbs, bulblets formed on the stem axis in the ground, bulbils formed in the leaf axils of stem on the ground or methods propagated by tissue culture cells, propagated by scales ... In that, the propagation by scaling method is used mainly in the countries producing lily bulbs. In Vietnam, this propagation method is hardly applicable. This study aimed to find out the proper specifications for production processes of small lily bulbs by the method of scale cuttings. Results identified that the initial perimeter bulbs used to take scale cuttings is 20-22 cm and placing the scale cuttings into the layer between land and coir increases the productivity and quality of small bulbs. In addition, this study researched into dormancy mechanism and technical treatment of small bulbs after harvest, in which the cold treatment (50C) has quickly transformed the starch and sugar content in bulbs towards starch content rapidly reducing and soluble sugar content and sacharose rising to 40 days after treatment, after 40 days that change being slowly. The results provide a basis for further research in the production of lily bulbs by the method of scale cuttings.

Key words: domancy, lilium, lily bulbs treatment, scales, vegetative propagation